QPTĐ-Thành phố Hà Nội đang đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp theo từng lĩnh vực cụ thể, hướng đến phát triển nông nghiệp hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Những thuận lợi trong phát triển nông nghiệp hiện đại

Hà Nội đang tập trung đổi mới mô hình sản xuất nông nghiệp, hình thành chuỗi giá trị qua việc hỗ trợ các địa phương xây dựng vùng sản xuất tập trung, an toàn, phát triển sản phẩm chủ lực… thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư. Các chuỗi liên kết và thương hiệu đối với các mặt hàng nông sản chủ lực cũng được xây dựng để đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu.

Nói về tiềm năng xuất khẩu nông sản của Hà Nội, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông sản và thủy sản Hà Nội, ông Hà Tiến Nghi cho biết: Thành phố có hơn 13.000 cơ sở sản xuất và kinh doanh nông lâm thủy sản, trong đó có trên 1.700 cơ sở chế biến và hơn 250 doanh nghiệp chế biến nông lâm thủy sản. Thành phố cũng đã được cấp 16 mã số vùng trồng cây ăn quả và 4 cơ sở đóng gói với công suất 30-50 tấn/ngày/cơ sở để phục vụ xuất khẩu, trong đó 8 mã số cấp cho vùng trồng chuối và 8 mã số cấp cho vùng trồng nhãn. Đánh giá và xếp hạng sản phẩm cũng đã được Thành phố thực hiện đối với nhiều sản phẩm, trong đó có những sản phẩm tiềm năng 5 sao xuất khẩu: 1.649 sản phẩm đạt Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), trong đó có 20 sản phẩm tiềm năng 5 sao xuất khẩu, 1.089 sản phẩm đạt 4 sao, 534 sản phẩm đạt 3 sao, trong đó có 1.071 các sản phẩm thực phẩm được công nhận OCOP. Một số sản phẩm nông sản của Hà Nội có chất lượng cao và xuất khẩu đi các nước như: Nhãn muộn Đại Thành (Quốc Oai) xuất khẩu đi Mỹ; gạo hữu cơ Đồng Phú (Chương Mỹ) xuất khẩu đi Đức; rau Văn Đức (Gia Lâm) xuất khẩu Hàn Quốc; chuối tiêu hồng xuất khẩu sang Trung Quốc…

Mô hình trồng rau ứng dụng công nghệ cao của Hợp tác xã sản xuất rau hữu cơ công nghệ cao Cuối Quý (huyện Đan Phượng) là một trong 30 dự án nông nghiệp xuất sắc lọt vào vòng chung kết cuộc thi “Tôi là nông dân 4.0” do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tổ chức. Giám đốc Hợp tác xã sản xuất rau hữu cơ công nghệ cao Cuối Quý-Đặng Thị Cuối cho biết: Hợp tác xã thực hiện nghiêm ngặt theo đúng nguyên tắc “5 không” (không sử dụng thuốc diệt cỏ, phân bón hóa học, thuốc kích thích tăng trưởng, giống biến đổi gen). Về đất trồng, toàn bộ diện tích trong nhà màng chúng tôi không lên luống, sau khi thu hoạch hết một lứa rau, sẽ sử dụng đèn khò phun lửa đốt đất để diệt cỏ dại, các loại sâu bọ, vị khuẩn còn lại trên đất. Sau đó, đất được đánh tơi và bổ sung phân bón hữu cơ với lượng được tính toán kỹ lưỡng, vừa đủ cho thời gian sinh trưởng của từng lứa rau tiếp theo. Điểm đặc biệt là từ khi gieo giống, ô nhà màng sẽ được đóng cửa, chỉ tưới nước đều đặn cho đến khi thu hoạch mới mở cửa trở lại. Việc áp dụng mô hình trồng rau trong nhà màng ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt đã nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Trung bình mỗi ngày Hợp tác xã thu hoạch từ 2 đến 4 tấn rau xanh cung cấp cho nhiều chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, siêu thị, trường mầm non trên địa bàn huyện Đan Phượng…

Còn tại huyện Mê Linh, đã hình thành nhiều vùng sản xuất tập trung, như: Vùng trồng rau an toàn 3.600ha, vùng trồng hoa cây cảnh 2.000ha… từng bước hình thành nền nông nghiệp hàng hóa mang lại thu nhập cao cho người nông dân. Tiêu biểu như trang trại của ông Nguyễn Tiến Dũng (xã Đại Thịnh) với quy mô 4.000m2 trồng hoa lan ứng dụng công nghệ cao, cho doanh thu gần 18 tỷ đồng/năm.

Hiệu quả kinh tế rõ rệt

Theo số liệu của Cục Thống kê cho thấy, thành phố Hà Nội đã xuất khẩu nông lâm trị giá 1.345 tỷ USD trong 9 tháng năm 2023. Trong đó, hàng nông sản và thực phẩm chiếm 777 triệu USD, tặng 22,9% so với cùng kỳ năm trước. Hà Nội cũng đã phối hợp chặt chẽ với 43 tỉnh, thành phố để duy trì và hỗ trợ phát triển 926 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, kết nối các doanh nghiệp xuất khẩu của Thành phố với các chuỗi sản xuất ở các địa phương khác nhau, đánh dấu sự hợp tác tích cực và chủ động. Sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu chủ yếu của Hà Nội là quế, hồi, gia vị (tỏi, gừng, ớt), chè xanh, chè đen, cà phê. Ngoài gia vị, đồ uống còn có các loại lương thực, thực phẩm như rau, củ, quả, trái cây, gạo, nấm hương, mộc nhĩ, hạt tiêu, tinh bột sắn…

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, có nhiều yếu tố tác động đến năng lực xuất khẩu, nhưng quan trọng nhất vẫn là việc cần thiết phải chuẩn hóa sản phẩm. Khi sản phẩm bảo đảm an toàn chất lượng thì cơ hội đáp ứng được các yêu cầu hàng rào kỹ thuật sẽ lớn hơn; từ đó gia tăng cơ hội tiếp cận thị trường xuất khẩu. Hà Nội cũng đang tăng cường tuyên truyền về các hiệp định thương mại và điều kiện nhập khẩu của các nước để nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng nông sản. Đồng thời, việc tăng cường kết nối và xúc tiến thương mại cũng như tổ chức các hoạt động quảng bá sản phẩm trên thị trường ngoại vi cũng được đặt ra như một phần quan trọng trong chiến lược xuất khẩu nông sản của Thành phố.

Để thúc đẩy xuất khẩu nông sản của Hà Nội, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà Nội đề nghị Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn tiếp tục quan tâm, giới thiệu các doanh nghiệp lớn, có năng lực đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, giết mổ, chế biến, chợ đầu mối nông sản…; thường xuyên tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại, liên kết vùng, xúc tiến xuất khẩu trong lĩnh vực nông nghiệp. Bên cạnh đẩy mạnh các hoạt động tập huấn, tư vấn cho doanh nghiệp về phát triển thương hiệu, sản phẩm nông nghiệp và xây dựng chiến lược sản xuất, kinh doanh, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng cần quan tâm đến hỗ trợ các địa phương (bao gồm cả Hà Nội) trong xây dựng chiến lược, định hướng sản xuất, kinh doanh để tiếp cận những thị trường xuất khẩu tiềm năng.

Khánh Hà